Μετάβαση στο κεντρικό περιεχόμενο

Ι. Ναός Κοίμησης Θεοτόκου Μέρμπακα (σημ. Αγία Τριάδα)

Στο νότιο άκρο του οικισμού βρίσκεται ο φραγκοβυζαντινός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, ένα από τα σπουδαιότερα μεσαιωνικά μνημεία του ελλαδικού χώρου. Ο ναός ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου και είναι κτισμένος πάνω σε τρίβαθμη κρηπίδα, με ογκώδεις αρχαίους λίθους στο κάτω τμήμα του και με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα στο άνω τμήμα του. Το ζήτημα της ίδρυσης και χρονολόγησής του βρίσκεται εδώ και δεκαετίες στο επίκεντρο της αρχαιολογικής έρευνας. Επικρατέστερη είναι η χρονολόγηση του μνημείου γύρω στα 1280, λόγω των γοτθικών του στοιχείων (εκτεταμένη χρήση λαξευτού πωρόλιθου, αμφικιονίσκοι παραθύρου αψίδας, κιονίσκοι τρούλου κ.ά.), καθώς και των εντοιχισμένων κεραμικών που ποικίλλουν τις εξωτερικές του όψεις, όπου ξεχωρίζουν οι κούπες τύπου «πρωτομαγιόλικα» από τη νότια Ιταλία. Στα δυτικά στοιχεία προσγράφεται και η μονόχωρη κρύπτη που διαθέτει ο ναός κάτω από το Ιερό του Βήμα. Οι όψεις του ναού ποικίλλονται και με αρχαίο υλικό, από το οποίο ξεχωρίζουν ανάγλυφες στήλες, επιγραφές και ένα ηλιακό ρολόι.

Από τον αρχικό τοιχογραφικό του διάκοσμο δεν σώζονται ίχνη, υπάρχουν όμως τοιχογραφίες κυρίως στον χώρο του Ιερού Βήματος, οι οποίες χρονολογούνται πιθανώς στα τέλη του 14ου-αρχές του 15ου αι., στην περίοδο της πρώτης βενετοκρατίας, από τις οποίες ξεχωρίζει η σπάνια απεικόνιση του αγίου Πέτρου, επισκόπου Άργους, στην πρόθεση.

Κτήτορας της εκκλησίας ήταν πιθανώς ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος Κορίνθου Wilhelm de Moerbeke (1277-1286), εξέχουσα μορφή της εποχής, λόγιος και φιλέλληνας, μεταφραστής αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Πιθανολογείται μάλιστα ότι ο ίδιος επέλεξε το αρχαίο υλικό, προκειμένου να συμβολίζει την ένωση των δύο Εκκλησιών, μετά και τη Σύνοδο της Λυών (1274), στην οποία ο ίδιος ο Moerbeke συμμετείχε. Μάλιστα, ο οικισμός Μέρμπακα πιθανότατα σε αυτόν οφείλει την ονομασία του.

Από τις αρχές του 20ού αι. ο ναός λειτουργούσε ως κοιμητηριακός και το 2001, στο πλαίσιο του Β΄ ΚΠΣ, πραγματοποιήθηκε η μεταφορά του νεκροταφείου σε άλλη θέση και η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του.